N-acetyl-L-cysteïne

N-acetylcysteïne, bekend als NAC, is een synthetisch derivaat van cysteïne, een niet-essentieel aminozuur. Cysteïne heeft, naast andere functies, die van het stimuleren van de synthese van gluthation, een erkende antioxidant. Een kort overzicht van de werking van NAC...

Oorsprong

N-acetylcysteïne is een molecule afgeleid van cysteïne. Het werd ontdekt in 1899, maar de chemische synthese ervan uit cystine werd pas in 1960 geperfectioneerd. Toen begon de industriële productie en het farmaceutische gebruik ervan. In de jaren negentig werd NAC niet langer uitsluitend in de conventionele geneeskunde gebruikt, maar deed het zijn intrede in de wereld van de voedingssupplementen, na enkele geruchtmakende studies die de voordelen ervan aantoonden.

Voedingsbronnen

N-acetylcysteïne komt niet voor in de voeding, omdat het een synthetische molecule is. Cystine, waaruit het wordt gesynthetiseerd, is echter een aminozuur dat voorkomt in eiwitrijk voedsel.

Mosterdzaden zijn het rijkst aan cystine, met 680 mg/100 g. Daarna komen gedroogde kabeljauw (673 mg/100 g), varkensnieren (557 mg/100 g), biefstuk (524 mg/100 g), kalfslever (490 mg/100 g), spek (430 mg/100 g), inktvis (426 mg/100 g), kip (423 mg/100 g) en kalfsvlees (416 mg/100 g).

Aan de plantaardige kant bevat spirulina veel (662 mg/100g), maar ook alle oliehoudende zaden zoals walnoten (484 mg/100g), tarwekiemen (458 mg/100g), zonnebloempitten (451 mg/100g), sesamzaad (440 mg/100g) en cashewnoten (393 mg/100g).

Voordelen en deugden

Longziekten

N-acetylcysteïne wordt vooral gebruikt in de pneumologie, dankzij zijn vermogen om bronchiale afscheidingen te verminderen. Het werkt door de disulfidebruggen van het slijm te verbreken, waardoor het vloeibaarder wordt en gemakkelijker kan worden uitgescheiden. Dit wordt mucolytische werking genoemd. NAC wordt dus voorgesteld in de vorm van voedingssupplementen om vette hoest te behandelen. Het wordt echter niet aanbevolen voor droge hoest.

Het gebruik ervan in de vorm van een kuur bij het begin van de winter zou zelfs leiden tot een aanzienlijke vermindering van het aantal gevallen van chronische bronchitis.

Oogheelkunde

Acetylcysteïne is een remmer van collagenase, een enzym dat collageen afbreekt en in grote hoeveelheden wordt afgescheiden bij beschadiging van het epitheel. Het wordt dan gebruikt in oogdruppels om de genezing van het oog na een verwonding of een operatie te versnellen.

NAC is ook doeltreffend in het voorkomen van seniele cataract door de oxidatie van lensproteïnen, die mede verantwoordelijk is voor cataract, te verminderen.

Toxiciteit

Acetylcysteïne is een precursor van gluthation, die in de cellen dringt en de hepatocyten beschermt door toxines te neutraliseren.

Het wordt vooral gebruikt bij paracetamolvergiftiging.

Maar NAC is ook doeltreffend in de strijd tegen de schadelijke effecten van alcohol door de toxiciteit van acetaldehyde te verminderen, dat ontstaat bij de afbraak van alcohol en 30 maal giftiger is dan alcohol zelf.

Het kan gebruikt worden om de gevolgen van een "kater" te beperken.

Praktijk

NAC kan gebruikt worden bij de behandeling van bipolaire stoornissen en depressie. Het werkt door het stimuleren van de synthese van glutathion en het moduleren van glutamaatreceptoren, waardoor de concentratie van glutamaat toeneemt.

Dosering

De gebruikelijke aanbevolen doses liggen tussen 600 en 1500 mg NAC per dag om de bronchiale afscheiding te verminderen. Voor kinderen van 2 tot 7 jaar is de dosering 400 mg per dag in twee doses van 200 mg. Het wordt meestal aangeboden in de vorm van tabletten van 300 mg.

Helende oogdruppels bevatten 5% acetylcysteïne en moeten 4 tot 5 keer per dag worden toegediend gedurende maximaal 8 dagen.

Om de effecten van alcohol te beperken moet tussen 600 en 1500 mg NAC voor of bij de maaltijd worden ingenomen.

Bijwerkingen en contra-indicaties

Het langdurig innemen van NAC wordt afgeraden voor mensen die lijden aan nierstenen, cystinurie of maagzweren. Ook zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven moeten het gebruik van NAC vermijden, evenals kinderen jonger dan 2 jaar die moeite kunnen hebben met het slijm uit de bronchiën.

In hoge doses kan NAC spijsverteringsproblemen veroorzaken zoals misselijkheid, braken en diarree of, meer zeldzaam, allergische huidreacties (urticaria, jeuk, uitslag).

Laten we verder gaan ... nieuwe wetenschappelijke bevindingen

Polycysteus ovariumsyndroom - een oorzaak van onvruchtbaarheid - wordt vaak behandeld met clomifeencitraat. Maar deze behandeling is niet altijd effectief, en 2 trials* hebben aangetoond dat door toevoeging van 1200 mg NAC de kans op het op gang brengen van de ovulatie sterk toeneemt!

* https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15705376 en https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17364286